Jeugdherinneringen

Jeugdherinneringen

Schuin tegenover het huis van mijn opa en oma in Enkhuizen lag een steegje.
Het ligt er nog, evenals het huis.
Wel al heel lang zonder opa en oma.
Wegens smalheid had de zon geen enkel kans de bodem te bereiken.
Daardoor lag er in het hele steegje over de eeuwenoude steentjes een groene waas.
In het midden van dit steegje bevond zich de werkplaats van een Ijsselmeervisser.
Ik zag hem alleen als hij aan het nettenboeten was.
Elke keer als ik een teerlucht ruik, denk ik aan dat steegje, denk ik aan die visser.
De man kan ik me niet meer voor de geest halen.
Wel zie ik in de geestes-spiegel van mijn verleden een door de zon gebruind en verweerd gezicht.

Het kan spoken op het Ijsselmeer.
Als ik in mijn warme bed lag zag in mijn verbeelding de worsteling van de vissers tegen de elementen.
Nog behaaglijk enger was het als de mist als een dik, voor het zicht ondoordringbaar, gordijn over het grauwgrijze water hing.
Nog hoor ik de sombere misthoorn zijn naargeestig geluid over het water loeien.
En als ik dan de volgende dag de reddingsboot de haven binnen zag varen was de huivering compleet.
Ik kan me één keer een lijkkist herinneren..........
Brrrrrr.
Nu zijn al die redders zelf al jaren dood.

Aan het eind van het steegje was links de muur van een oud kerkje.
Soms kon je zondag's de orgelmuziek bij mijn opa thuis horen.
Klanken die, door afstand en tijd vervormd, de open ramen binnen dreven.
Ook toen werden er kerkdiensten uitgezonden via de radio.
Hilversum I
De verbazing van mijn opa was compleet toen hij via de radio het kerkorgel eerder hoorde dan het geluid van het echte instrument dat van buiten kwam.

Achter het huis van mijn opa en oma stond de hoge massieve kerktoren van de Zuider- of Pancraskerk.
Hij staat er nog.
Uiteraard was er ook de bijbehorende kerk.
Maar die was vanuit de tuin niet te zien.

Ook toen al was ik me bewust van de schilderachtigheid van mijn omgeving.
Merkwaardig dat sommige zaken al vroeg in een mens ingebakken lijken te zijn.
Het viel me toen al op, al begreep ik daar geen bal van, dat mensen niet hetzelfde zijn en niet allemaal hetzelfde voelen.
Een vriendje die ik over het pittoreske uitzicht vertelde keek me aan alsof ik een andere taal sprak.
Wat ik dus ook deed.
Teleurstellende ervaring.

Het was prachtig om in de zonnige tuin, zittend in een krakkemikkige stoel, de toren en omgeving na te tekenen.
Met op de achtergrond de zacht gedempte klanken van een hamer.
Mijn opa was schoenmaker.
Eigenlijk jammer dat ik al jaren niet meer teken.
Filmen en fotograferen hebben het tekenen vervangen.
Ook leuk.

Een 50 meter rechts van het huis lag de werkplaats van de smit.
Zoals ik me de teergeur van de boetende visser nog perfect voor de geest kan halen, zo is dat ook het geval met de geur die ontstond als de smid de hoefijzers onder de paardenbenen bevestigde.
In de buurt van het aambeeld veroorzaakten de loeiende vlammen roodachtige, spookachtige schaduwen die mijn herinneringen versterken.

Tegenover de smid woonde een oude man waarvan ik me niets meer weet te herinneren dan z'n lange witte baard.
Sinterklaas misschien?

In die tijd waren er vele kleine bierbrouwerijen.
Zo'n brouwerij stond er ook tegenover het huis van opa.
Grappig dat bij het schrijven van dit stukje ook díe geur in mijn herinnering terugkeert.
Alle geuren werden niet verpest door de dampen van ronkende vervoersmiddelen.
Hoogstens door een lichte tabaksgeur van sigaar en pijp.
Toen was roken nog niet ongezond.
De geluiden die ik 's morgens heel vroeg hoorde waren van handkarren en paardenwagens.

Zo gruwelijk oud ben ik niet.
Wat is er in die korte tijd veel veranderd.
Verbeterd?

Johan